بررسی اثرات زیست محیطی فعالیت های معدنکاری معدن فیروزه نیشابور بر کیفیت آب شرب منطقه

معدن فیروزه نیشابور در استان خراسان رضوی و در ?? کیلومتری شمال غربی مرکز شهرستان نیشابور، در دامنه های جنوبی ارتفاعات بینالود و در ? کیلومتری دو روستای معدن سفلی (پایین) و علیا (بالا)، قرار دارد. آب شرب دو روستا از چشمه هایی که از داخل تونل معدن بیرون می آید، استحصال می شود. به علت فعالیت های معدن کاری، آب شرب این منطقه در معرض آلودگی به عناصر بالقوه سمی از جمله pb، zn، u، cr و cu قرار دارند. بدین منظور پس از جمع آوری اطلاعات و مطالعات صحرایی و انتخاب محل های مناسب جهت نمونه برداری، طی دو مرحله، (دی و بهمن 89) 6 نمونه از آب تهیه و در ضمن از رسوبات آبراهه ای نیز نمونه برداری شد. نمونه های رسوبات جهت آنالیز xrf و نمونه های آبی جهت اندازه گیری غلظت آنیون ها و کاتیون ها و تعیین غلظت عناصر به روش icp-ms به آزمایشگاه ارسال شدند. نتایج حاصل از آنالیز نمونه های رسوبات، غلظت های بالای pb، u، cu و cr را نشان داد و مشخص شد که ضریب آلودگی برای سرب (52/6)، کروم (99/1)، اورانیوم (53/1) و مس (55/1) بالا می باشد. همچنین ضریب بار آلودگی برای سرب (31/2)، مس (39/1)، کروم (33/1) و روی (31/1) ارزیابی شد. ضریب غنی شدگی برای عنصر سرب در محدوده غنی شدگی متوسط تا شدید و ضریب مولر کمی آلوده تا خیلی آلوده بدست آمد. ضریب مولر عناصر مس، کروم و اورانیوم نیز در محدوده غیر آلوده تا کمی آلوده قرار دارند. محاسبه اندیس سنجش فلز سنگین و درجه آلودگی برای تمام نمونه های آبی فصل خشک بالاتر از 1 و محاسبه اندیس آلودگی فلز سنگین بالاتر از 100 می باشند. اندیس آلودگی فلز سنگین برای تمام نمونه های فصل بارش نیز بالاتر از صد ارزیابی شد. تیپ آب نمونه های برداشته شده از چشمه ها در دو فصل بی کربناتی و در نمونه های برداشته شده از قنات سولفاته می باشد. رخساره تمامی منابع آبی سدیکی است. مقایسه غلظت پارامترهای نمونه های برداشته شده در دو فصل با استانداردهای who و epa در قنات نشانگر بالا بودن tds و th و یون های سدیم و سولفات می باشد.